Yaprak Süt ve Besi Çiftliği

Embriyo Nakli (Transferi)

Embriyo transferi hayvan ıslahında ve genetik ilerlemenin hızla yapılabilmesi için önemli bir uygulama olup Yüksek (et-süt) verimli hayvanların sayılarının kısa zamanda artmasını sağlayan bir yöntemdir. Yüksek verimli bir hayvandan senede bir hayatı boyunca en fazla 8–10 yavru alınabilir. Embriyo transfer ile yüksek verimli bir hayvandan tüm hayatı boyunca alınabilecek yavru sayısının birkaç katı bir yıl hatta bazen birkaç ayda bile alınması mümkün olmaktadır (Sönmez ve ark. 1992).

Embriyo Transferi daha çok verim için çiftlik hayvanlarında (inek, koyun, keçi) yaygın olarak uygulamakta ancak kısrak, kedi, köpek gibi hayvanlarda da çalışmalar yapılmıştır (Akyol 2001).

Embriyo Transferi dünyada ilk 1890 yılında Cambridge üniversitesinde Walter Heape tarafından tavşanlarda uygulanmıştır. Bu çalışmayı izleyen birtakım çalışmalar yapılmıştır.

Embriyo Nedir?

Dişi yumurtasının erkek spermiyle döllenmesiyle oluşan yedi günlük canlıya "Embriyo" denir. Embriyo bir yavrunun ilk halidir. Daha önceki dönemde "Zigot", daha sonraki dönemde "FETUS" adını alır. (Sığırlarda gebeliğin 42.gününden sonra "Fetus" olarak adlandırılır.)

Sığırlarda Embriyo Transferi Nasıl Yapılır?

İki şekilde yapılır.

  • 1-Flashing (yıkama) yöntemi:

    Çok üstün verim özelliklerine sahip ineklerin (DONÖR) hormonlarla superovulasyonu (çok yumurta üretmesi) sağlanır. Böylece bir defada sadece bir yavru elde edilebilecek yüksek verimli inekten bir çok yavru elde etme olanağı elde edilir. Çok yumurtlatılan inekler yine yüksek verimi belirlenmiş boğa spermalarıyla tohumlanırlar. Bu işlemi takip eden yedinci günde rahim özel sıvılarla yıkanır. ( Yedinci gün önemlidir. Çünkü daha sonraki günlerde embriyo rahim duvarına tutunarak beslenmeye başlayacak ve yıkama sıvılarıyla alınamayacaktır ). Rahimden alınan yıkantı sularının içinde embriyolar aranıp bulunur. Özel işlemlerle dondurulur. İleride kullanılmak üzere saklanır. Eğer taşıyıcı anneler hazırlanmış ise taze olarak da nakledilebilir.

    Dondurulmuş olarak –196°C de sıvı azot içerisinde saklanan Embriyolar, daha önceden hormonlar vasıtasıyla yedi günlük gebe durumuna getirilen taşıyıcı ineklere (recipient) bir kateterle nakledilirler. Normal gebelik süresi sonunda taşıyıcı inekler doğurur. Ancak doğurdukları yavrular genetik olarak kendi yavruları değildir. Doğan yavrular çok üstün verimlidir.

  • 2-İnvitro fertilizasyon yöntemi:

    Ovariumdan oositler OPU (ovum pick up) yöntemiyle toplanır. Bu yöntemde donöre hormon uygulanmasına gerek yoktur. Siklusun belirli dönemlerinde oositler toplanır. Döllenme ve gelişim özel tüp ve sıvılar içerisinde gerçekleştirilir. Embriyolar 7. Gün dondurulur veya nakil edilirler.

Embriyo Transferinin Yararları:

  • 1- Bir inekten yılda sadece bir buzağı elde edilirken, bu yöntemle yılda 8-20 buzağı elde etme şansı vardır. Böylece üstün yetenekli ineklerden daha çok yavru elde etmek mümkündür.
  • 2- Embriyo ile hastalık bulaşmaz. Ülkeden ülkeye kolayca ve güvenilir bir biçimde nakledilebilir. Bir sıvı azot tankı içerisinde yüzlerce embriyoyu ucuz bir şekilde ithal ya da ihraç etmek mümkündür.
  • 3- Embriyo transferi IRK ıslahının en kestirme, en çabuk, en güvenilir yoludur.
  • 4- Çeşitli sebeplerle canlı hayvan ithalinin yasak olduğu dönemlerde ya da hastalık dolayısıyla yasak konulan ülkelerden embriyo getirmek mümkündür.
  • 5- Kimse en iyi damızlık ineğini başkasına satmaz. Ancak onların embriyolarını satın almak mümkündür.
  • 6- İsteğe göre erkek ya da dişi buzağı elde edilebilir.
  • 7- Taşıyıcı annelerin bulunduğu yerde doğan buzağılar çevresel mikroplara karşı hazırlıklı olarak doğarlar.

Sığırlarda Embriyo Transferinin Dezavantajları:

  • 1- Pahalıdır. (Donör ve Boğa’nın kalitesine, erkek ve dişi garantisine bağlı olarak fiyatları 300 – 1000 $ civarındadır)
  • 2- Gebelik oranı % 50-60 civarındadır.
  • 3- Şu anda herkes yapamaz. Kurs görmüş, deneyimli Veteriner Hekimlerin yapabileceği bir iştir.

Yaprak çiftliği 2004 yılından itibaren embriyo transferi çalışmalarını sürdürmektedir. Halen 18 adet dişi embriyoya sahip olup, bunlardan yüksek verimli hayvanlar elde etmeye devam etmektedir. Embriyo transferinden doğan erkek hayvanların bazılarının spermaları; 2007 yılından itibaren Egevet ile ortaklaşa yapılan çalışmalarla Türkiye pazarında Egevet tarafından pazarlanmaktadır. Türkiye hayvancılığının genetik olarak gelişmesine katkıda bulunmaktadır.

2011 nisan ayında yine 10 adet embriyo transferi gerçekleştirilmiş ve yıllar itibarıyla transfer çalışmaları devam ederek yüksek genetik vasıflara sahip hayvanlar üretilmeye devam edilecektir.